Ken je dat, dat je een nieuwe fictieve wereld ontdekt en je er helemaal in onderdompelt? Dat gevoel van “ja, hier hoor ik thuis”, van “deze personages snappen mij – beter dan ik mezelf soms snap.” Het is me niet vreemd, en dat is een bevoorrechte positie, waar ik me in bevind.
Representation matters, maar neigt eerder naar de gebrekkige kant in een grote meerderheid van de media die ik consumeer. Queerbaiting is daarvan een gevolg, uiting, en eerder problematische verderzetting.
Als marketing techniek wordt queerbaiting ingezet om LGBTQIA+ fans aan zich te binden: zolang een show, boek, of artiest enkel hints laten vallen over queer-ness, zonder die ooit expliciet te maken, kan deze van twee walletjes eten. Queers herkennen de hints en plot devices, maar de makers blijven genieten van hun plausible deniability.
Queerbaiting and Fandom wil een eerste overkoepelende blik werpen op het opkomende domein van de fan studies en daaruit voortvloeiend de positie en evolutie die queerbaiting heeft gekend. Het is net die poging tot “overkoepelend” zijn, die het boek tot zijn neerval brengt.
Over de verschillende essays heen krijgt de lezer een ruime blik op de verschillende manieren en vormen waarop queerbaiting in allerhande media aanwezig is. De auteurs laten zich daarbij niet beperken tot een genre, medium, of zelfs tijdperk. Zowel in voorbeelden als in theorie geven ze blijk van een diepgaande kennis van hun onderwerp. Daarbij houden ze zowel rekening met de geschiedenis van queer representation als de ruimere context van fan traditions, waarin queerbaiting zich steeds bevindt.
Een eerste boek schrijven over gelijk welk onderwerp is geen gemakkelijke opgave. De auteurs lijken hier af en toe echter te vergeten dat meanderen voorbehouden is aan beekjes en vrije literatuur. In hun pogingen om exhaustief te zijn, gaan ze soms over in het pedante.
Vreemd genoeg bleek het boek op het moment van uitgave ook al wat gedateerd te zijn: een van de shows die uitgebreid aan bod komt, heeft ondertussen al enkele queer personages toegevoegd aan de cast. Hiermee rekening houden, zou ongetwijfeld een verrijking geweest zijn voor het geheel.
Datzelfde geldt voor een perspectief dat Queerbaiting and Fandom bijna volledig achterwege laat: dat van de fandoms zelf. Uiteraard wordt queerbaiting uitgevoerd door de producenten van deze media. Zoals ook de introductie echter vermeldt: queerbaiting is grotendeels afhankelijk van de manier waarop een fandom de media leest. Waarom de auteurs de keuze maakten dit perspectief te vermelden, maar niet te bespreken, blijft onduidelijk.
Een eerste boek over gelijk welk onderwerp schrijven, is altijd een moeilijke opgave. Als de auteurs daarbij soms wat te ver gaan in hun name-dropping, of niet ver genoeg in de perspectieven die ze bieden? Exhaustiviteit nastreven maar vooral zwaarwoordigheid bereiken? Dan kan ze dat vergeven worden. Hopelijk nodigt Queerbaiting and Fandom verdere literatuur over dit onderwerp uit – misschien dit keer zelfs door het fandom, voor het fandom?
Nederlands 
English (UK)